پارگی مینیسک زانو به آسیبدیدگی غضروف جاذب شوک که بین استخوانهای زانو واقع است، گفته میشود. مینیسک یک قطعه از غضروف زانو است که مانند یک بالشتک نرم، باعث تثبیت و محافظت از استخوان زانو در برابر ساییدگی میشود. آسیب ناشی از پیچخوردگی مفصل زانو میتواند باعث پارگی مینیسک شود. در برخی از موارد پارگی مینیسک زانو، تکهای از غضروف خرد شده که در مفصل زانو آویزان میماند، علت قفل کردن زانو میشود.
عوامل پارگی مینیسک
پارگی مینیسک در ورزشهای پربرخوردی مانند فوتبال، کریکت، اسکی و والیبال معمول است. این آسیب ورزشی زانو هنگامی که فرد در حال دویدن به طور ناگهانی تغییر جهت میدهد و اغلب همزمان با سایر صدمات زانو مانند آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) رخ میدهد. پارگی مینیسک به ویژه در ورزشکاران مسنتر احتمال بالایی دارد، زیرا مینیسک زانو با افزایش سن، ضعیف و آسیبپذیر میشود. بیش از ۴۰ درصد از افراد ۶۵ سال به بالا از این آسیب رنج میبرند.
پارگی مینیسک چگونه است؟
نشانههای پارگی مینیسک عبارتند از:
– درد زانو
– ورم
– صدا دادن زانو (صدای ترق تروق) در حین آسیب
– دشوار بودن خم و صاف کردن پا
– گیر کردن و یا قفل کردن زانو
در ابتدا درد زانو ممکن است شدید نباشد. حتی ممکن است شما در حین آسیب بتوانید به بازی و فعالیت خود ادامه دهید. اما پس از شروع التهاب، احتمالاً زانوی شما درد قابل توجهی خواهد داشت.
تشخیص پارگی مینیسک
پزشک برای تشخیص پارگی مینیسک زانو ، زانوی شما را بررسی کرده و شرح آسیبدیدگی شما را خواهد شنید. ممکن است اشعه X برای رد احتمال شکستگی استخوان و مشکلات دیگر زانو لازم باشد. همچنین ممکن است به MRI نیاز داشته باشید، زیرا این تصاویر میتواند محل و میزان آسیب را دقیقاً نشان دهد.
درمان پارگی مینیسک
خوشبختانه، پارگی خفیف تا متوسط مینیسک میتواند خود به خود با گذشت زمان التیام یابد. اگر به نظر پزشک یا متخصص، صدمه شما نسبتاً جزئی است، ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست برای درمان پارگی مینیسک زانو ارجاع دهد.
جراحی
اگر بخشهای زیادی از غضروف زانو پاره شده و یا مینیسک بریده باشد، ممکن است برای خارج کردن آنها از زانو نیاز به جراحی باشد. این عملیات نسبتاً ساده است و در اکثر موارد با روش آرتروسکوپی انجام میشود.
ترمیم داخل به خارج مینیسک
یکی از تکنیکهای آرتروسکوپی، روش داخل به خارج است. در این روش، با یک تیوپ راهنمای منحنی به نام کانول، به طور مستقیم یک جفت سوزن طویل به مینیسک وارد شده و از طریق یک برش کوچک در پشت زانو خارج میشود. سپس دو سر نخ بخیه که به سوزنها متصل است، در خارج از لایه کپسول زانو برای دوختن پارگی مینیسک، گره میخورد.
این روش نتیجه خوبی خواهد داشت، اما توجه داشته باشید که یک برش ۲۸ – ۵ سانتیمتر برای دسترسی به منطقه گره خوردن نخ بخیه، مورد نیاز است.
در حال حاضر انواع روشهای جراحی با آرتروسکوپی وجود دارد که امکان ترمیم از داخل زانو را میسر میسازد و جراح را از ایجاد برش در زانو بینیاز میسازد. برخی از این روشها شامل پیچهای بیولوژیک قابل جذب (T-arrows) و ” منگنه” قابل حل در بدن است که میتواند با روش آرتروسکوپیک در داخل مفصل، مینیسک، پارگی و حاشیه محیطی مورد استفاده قرار گیرد.
مراقبت پس از عمل
پس از عمل، حفاظت مناسب از مینیسک ترمیم شده لازم است. زیرا حتی مطمئنترین ترمیم انجام شده، ممکن است با پارگی بافت مینیسک ناشی از فشار زودهنگام، از بین برود. نقش ترمیم این است که مینیسک زانو تا زمان التیام و استحکام کامل، بتواند ثابت و منسجم بماند. به همین دلیل به مدت حداقل ۳ هفته پس از جراحی، مفصل زانو مجاز به تحمل هیچ وزنی نیست. از سوی دیگر انجام حرکت و برخی از تمرینات ساده و سبک برای تقویت عضله معمولاً مجاز است.
هنگامی که تمرین تحمل وزن آغاز میشود، زانو به تدریج و به طور فزایندهای با یک برنامه درمان فیزیکی تحت نظارت، آمادگی و توان خود را بازمییابد. تمرین تحمل وزن به مدت حداکثر ۲-۳ ماه مجاز است. بازگشت به دویدن و ورزشهای پرتحرک بعد از ۳-۴ ماه مجاز است، به شرطی که زانو قدرت و توان حرکت را باز یافته و هیچ دردی در مفصل زانو وجود ندارد.
بهبود و ریکاوری از پارگی مینیسک بسیار سریع است و بیمار نیاز به استفاده از عصا برای پیادهروی دارد (معمولاً ۵-۷ روز). با یک برنامه توانبخشی مناسب معمولاً میتوان انتظار داشت که بیمار بتواند در عرض ۴-۶ هفته بعد از مینیسکتومی زانوی خود به فعالیت و بازیهای ورزشی سابق بازگردد.